Nevşehir'de Kullanılan Bazı Kelimeler

[Veda]

ABARİ : Hayret ifade eden bir ünlem
ABOVV-ABU : Hayret ifade eden bir ünlem
ALAF GİBİ : Ateş gibi yakıcı anlamında.
ALENGİLLİ : Tutarsız dengesiz
ALICININ DİBİ : Serzeniş için söylenir.
ASUVATA : Alış-veriş
AŞKARSIZ:Yüzsüz yırtık
AYYAR : Tembel iş tutmayan

BARİİİ : Hayret anlamında bir ünlem
BASDA : Seyyar satıcı sergisi
BASDIRIK : Avlu kapylarının emniyet mandalı
BESBELLİ : Apaçık
BİDENE : Bir tane tek
BİCİK : Buzağıya verilen ad
Bİ-GOŞAM : İki el dolusu avuç
BİLİK : Yapda kızartılmış hamur işi (Simide benzer.)
BILDIR : Geçen sene
BODUÇ :Testinin küçüğü toprak su kabı
BOYDAK : Tek başına yalnız başına
BÜNGÜLDEMEK : Kaynamak

CARI : Çabuk hızlı iş yapan
CAVLAH : Pek fakir çıplak
CEREK : Ceviz indirme sopası
CICIK : Süs (Barii peg iyiymi? cıcıklı.Tevatir!)
CIDIRINA BASMAK : Dalına basmak sinirlendirme
CIFIT : Güvenilmez tutarsız
CINCIK : Cam eşya için söylenir.
CINGIL : Küçük üzüm salkımı
CIŞIŞLAMA : Kaynama
CIRINDIRLIK : Etin en üst kısmındaki köpüklü kısmı
CİCİM : Güzelim anlamında bir hitap
CİNARABASI : Bisiklet
CİNATINA BİNDİRME : Sinirlendirme kızdırma
CİP : Cep
CUŞUP GİTMEK : Uyuklamak
CORUTMAK : Küsüp gitmek
CAVCAV : Çok ve gereksiz konu?an geveze.

ÇAPIT : Bez parçası
ÇAVMAK : Güneşin bir an için bir yere vurup yansıması
ÇAŞ : Banyodan su boşaltma deliği
ÇEBİŞ: Oğlaktan büyük olan keçi yavrusu
ÇEMKİRMEK : Karşılık vermek
ÇEDİK : Çocuk ayakkabısı
ÇİNEER : İri gözlü kalbur

DALINA BİNMEK : Bir kimseye bir şey yaptırmak için onu sürekli sıkıştırmak
DAYLININ DİBİ : Daha ne istiyorsun yeter artık
DEPİK ATMAK :Tekme atmak
DEPLEK : Darbuka
DESTİ : Topraktan yapılma ağzı dar kulplu su kabı
DEVLAMER : Ayçiçeği Günebakan
DE-Mİ : Değil mi?
DİMİ: Şalvar (Daha çok Nevşehir'de kullanılıyor.)
DİLMEÇLİ : İşlemeli yerel bayan giysisi
DİVİNMEK : Kıpırdanmak hareketlenmek
DİNELMEK : Ayakta durmak
DIMIŞGI : Düzgün onat
DIRIL : İnce pamuklu kumaş
DIRLANMA : Lüzumsuz konuşma sus konuşma!
DIZDIĞININ DIZDIĞI : Akrabanın uzağına denir.(Dış kapının tokmağı)
DIZIHMAK : Dizlerinin üzerine çökmek
DOLAZ : Haşlanmış patates ile pekmez karışımı bir tatlı yiyecek
DORUTMAK : Yeni gelinlerin somurtması gibi durmak suskunluk
DÖLEK : Düz engebesiz arazi için kullanılan söz.(Aynı zamanda uslu dur anlamında Dölek dur! denir.)

EĞDİ : Sebze ve otların diplerini çapalamaya yarayan ağaç saplı kısa küçük çapa
EŞİĞ : Tandır ateşini karıştırmaya yarayan demir alet demir çubuk
ELCEK : Eldiven Tırpanın el ile tutulan yeri
ENGÜRÜ : Topraktan yapılma güveç tenceresi
ENNUR : Üzüm kütüğü üzerindeki fazla görülen filizlere sürgünlere verilen ad.
ESAHTAN : Doğru sahiden
EYALİM : Arkadaşım aşık olunan hanım.
EYOV : Kadının erkeğine seslenişi bir çağrı ünlemi

FERFENE : Bir eğlence türü
FİLKE : Musluk
FİLKETE : Toka saç tokası
FOS : İçi boş ceviz vs. için söylenir.
FIRIK : İkinci hanımkumagelin
FIRTIK : Kullanıp küçülen sabun parçası

GADAŞIM : Kardeşim arkadaşım
GALE : Düğünün son gününe rastlayan cuma günleri kadınların def çalıp oynayarak eğlenmeleri adeti. (Gale de Gayalar adlı oyunu oynarmış eskiden büyüklerimiz.)
GAMGA : Balta ile kırılan odunun artıkları (Gamgaynan gağınıyoh diye de bir tabir vardır.fakirliği yokluğu anlatan bir tabir.)
GARDAHLI : Pürüzlü (Genellikle halı yere serilip de düzgün olmadığında kullanılan bir tabir.)
GITIR : Yalan (Gıtır atma! diye söylenir.)
GOŞŞAK : Yumuşak
GOP: Koş
GÜRK : Yumurta üzerinde yatan tavuğa verilen isim
GUŞANE : Büyük tencere
GÜCÜN : Zorlukla

HALBERİ : Bir türlü
HALDIR-HULDUR : Gelişigüzel giyinme- Çok bol elbise
HAMIRSIZ : Mayalandırılmamış hamurdan yapılan bir tür ekmek
HARAR : Saman taşınmak için yapılan çok uzun ve geniş çuval
HARDALAŞMAK : Boğuşmak
HAZAAR : Öyle ya anlamında bir ünlem.
HECİRGET : Tandır ağzına üzerine konulan çapraz demir.
HELİK : Küçük taş parçası
HELKE : Bakırdan yapılmış kulplu ve kapaklı özellikle yoğurt tutturmada kullanılan kap.
HERENİ : Bakır kazanın küçüğü
HEZEN : Tavan örtmesi için kullanılan ağaçlar-tomruğun incesi
HINAZA : İçten pazarlıklı
HOMGUMA HANGIRDAMA: Yersiz gülme
HOMAHA : Etli kemik parçası
HORANTA : Aile efradı
HOTLAMAK : Atlamak
HÖBÜLÜK: Ortalıkda duran şeyler için kullanılıyor.( Mesela ortada sap gibi kalan bir direk için.)

IBRIH : İbrikli topraktan yapılmış su kabı
ICCAH : Sıcak
ICIH : Az biraz
ILINGAÇ : Salıncak

İDİŞMEK : Karşılıklı çekişmek
İLENGER : Yayvan bakır yemek kabı
İLLİK : Sahura kalkmak
İRİŞMİYESİCE : Büyümeden öl anlamında beddua.
İPDA : Öncelikle
İŞGİL : Sucuk
İŞŞİK : Eşik

KALIÇ : Orağın küçüğü ekin biçmede kullanılır.
KEF : Köpüktortu
KERTİKLİ : Kenarları girintili çıkıntılı bakır sahan tabak
KEPENEK : Eski dükkanlarda kapamayı sağlayan tahta ya da saç kapaklar
KEPİR : Çorak toprak
KESGİÇ : Tandırda pişirilen peksimet türü ekmek
KIRI : Eşek sıpasına verilen ad.
KOLLÜK : Bakımsız bağbahçe
KOSSÜ : Köstebek
KÖFDÜR : Pekmez ve un karışımı kurutularak kışın özellikle yatsılık olarak yenen tatlı (Olsa da yesek)
KÜNDE : Hergün
KÜLLE : Tandırın hava deliği
KÜLLÜK : Çöplük
KÜRTÜK : Kar yığını
KÜPECİK : Çömlek ile küp arası büyüklükte küplere verilen ad.
KÜSSÜK : Avlu kapılarının emniyeti için kullanılan kalın ağaç dayatma !

LAPÇIN : Lastik ayakkabı içine giyilen bir tür mest
LIHLIHA : Kulpsuz topraktan yapılan sürahi su kabı

MAŞRAFA : Bakırdan yapılan evlerde ve çeşmelerde su içmek için kullanılan su kabı
MAYA : Merkebin dişisine verilen ad.
MELEFE : Yorgan içi
METAMELİ : Aksi kişi
MIH : Çivi
MIRIH : Sulu-cıvık çamur
MÖHKEM : İhatalı sağlam
MÜZÜMSÜZ: Ne konuştuğunu bilmez

NALBEKİ : Bakır yumurta tabağı
NALIN : Takunya
NAVRAKSIZ : Suratsız
NEDEK : Ne yapalım
NÖORUYON : Ne yapıyorsun? Hal hatır sormak için kullanılır.

OMURCA : Üzüm kütüğü
OTE GİT : İleri git.
OSBAR : Tandırda yemek pişirmek için kullanılan toprak kap

ÖRÜZGAR : Rüzgar
ÖTÖĞON : Geçen gün

PELVER : Pekmez ile kaynatılarak yapılan ayva marmelatı (Buna pöörente de denir.)
PISIK : Kedikedi yavrusu
PIŞGIR : El dokuması havlu
PÖÇ : Kuyruk sokumu kemiği
PÖRSÜMÜŞ : Gevşeyip sarkmış.
PERAVU : Peynirli bir mantı çeşidi (Üçgen şeklinden dolayı şibikli mantı da deniyor.)

SAHU : Ceket ( Sahu ne demek? Akraba eş dost muhabbetlerinde babamın sıklıkla sorduğu bir sorudur bu.)
SAĞAN : Küçük tabak
SAKÇA : Saksağan (Beğenilmeyen şeyler için kullanılıyor Kötü Sahça! deniliyor.Çelimsiz gibi bir anlamı var.)
SIDALANMA : İnsanların özellikle de çocukların hastalandıklarında sürekli nazlanmaları hali.
SİFTİNMEK : Oyalanmak
SİĞSANA : Çeyiz
SOFA: Kayadan oyma oda
SOHU: Bulgur dövülen içi oyuk büyük taş
SÜMSÜK : Beceriksiz
SÜ-SÜN : Ense
SÜMDÜK : Pisboğaz yüzsüz

ŞEMŞAMER :Ayçiçeği
ŞALDIR-ŞULDUR : Gelişigüzel
ŞATIR : İvedi Şikayetçi
ŞALAK : Karpuzun olmamışı küçüğü
ŞELEK: Ot ya da yakacak detesi
ŞEVĞİRİ : Eğri çarpık
ŞİBİK : Köşe
ŞİKLETSİZ : Suratsız
ŞİLLEZ : Toprak karılarak elde edilen ve taş duvar örmede kullanılan harç.

TAFANA : Ekmek pişirilen tandırın bulunduğu yer kiler
TAPIKLAMAK : Tıpışlamak çocuğun arkasına hafif hafif vurarak uyutmaya çalışmak uyuklamak
TENTENE : Dantel oya
TEZİKMEK : Koşturmak
TEVATİR : Fevkalade Beğenilen şeyler için kullanılır.
Tİ-RAZ : Güvercinliklere çıkılan kaya merdiven
TİRİT : Kızartılmış ekmeği et suyuyla haşlayarak yapılan yemek
TOL : İki ev arasındaki sınırı belirleyen yüksek duvar.
TONGELLEMEK : Yuvarlanmak
TOSBAĞA : Kaplumbağa
TULUK:İçine pekmezpeyniryağ konulan ya da yayık olarak kullanılan özel taş
TUTURUK : Ateş tutuşturucu ot türünden yakacak.

ÜZLÜK : Topraktan yapılma küçük kulpsuz çömlek

VAŞIÇANAĞI : Topraktan yapılma salça yapımında kullanılan yayvan kap.
VO-O : Öyle olur mu? anlamında bir ünlem.
VIRT-ZIRT (VIH VIH) : Lüzumsuz gereksiz konuşma.
VIRIH : Cıvık
VİRA VİRA : Habire sürekli durmadan
VITTIRI-VIZIH : Tutarsız

YAĞNIŞ : Hatalı yanlış
YAĞLAMA : Yağ şeker ve yumurta konularak yapılan özel pide
YAĞANNI : Sırt
YAŞLIK : Küçük bebelerin salyalarının silinmesi için omuzlarına iğnelenen mendil
YANAZ : Aksi
YATSILIK : Özellikle uzun kış gecelerinde yatsıdan sonra misafirlere ikram edilen kuru yiyeceklerin genel adı. (Geberiatlık)
YÜKSÜNMEK : İsteksiz olmak.
YALIMSAK: Çok gezene derler. Yalımsak gibi geziyor.

ZABIN : Zayıf
ZAYBAK : Dayanıksız
ZILLIMAK : Oyunbozanlık etmek mızıkçılık
ZINGIR-ZINGIR : Yerleri titreterek yürüme
ZIRT-VIRT : İkide birde
ZİKKE : Hayvan başlamaya yarayan demir kazık
ZAVAR :Hayvan yemi...

[GiudiZioSo]

ABARİ,BESBELLİ ,BİDENE ,BILDIR,CINCIK,ÇAPIT,DALINA BİNMEK, DEPİK ATMAK, DE-Mİ, DİNELMEK, DÖLEK, ESAHTAN, GOP, GÜRK, IBRIH, ICIH, KEPENEK, KÜNDE, MÜZÜMSÜZ, NÖORUYON, OTE GİT, ÖTÖĞON, SIDALANMA, SİFTİNMEK, SÜMSÜK , ŞEMŞAMER, TOSBAĞA .. :heh: :haha: :heh: :D
bunları Gayseride de dirler gadasını aldığım :D..

[Veda]

Evet yaa, okudukça gülesim geliyor. Memleketim benim...
Sanki kelimeler babaannemin ağzından çıkıyormuş gibi geliyor. :heh: :heh: :heh:

[GiudiZioSo]

:D çok severim iç anadolu şivesini ya

[_ZyNp_]

heheh doğrudur cidden böyle konuşur bizimkilerde :D:D